Soms moet hoger beroep van een civiele zaak snel behandeld worden. Dat wordt wel turbo-appel of spoed-appel genoemd. Hoger beroep schorst de uitspraak van de rechtbank vaak niet omdat deze uitvoerbaar bij voorraad is verklaard. Dan moet de eisende partij in hoger beroep direct schorsing van de uitspraak vragen.  
Turbo-spoedprocedures kunnen als dat nodig is heel snel behandeld worden. Dat gebeurde bijvoorbeeld in februari 2021 in de zaak van Viruswaarheid.nl. Hoger beroep tegen de uitspraak van de voorzieningenrechter in Den Haag werd direct ingesteld bij het Gerechtshof en de Staat motiveerde dat sprake was van turbospoed en dat de uitspraak van de voorzieningenrechte geschorst dient te worden.  Nog diezelfde dag werd de zaak door het Gerechtshof behandeld en de uitspraak van de voorzieningenrechter geschorst.

Hoe werkt zitting spoedprocedure in hoger beroep?

Als eerste mag de eisende partij de zaak mondeling toelichten. Daarna mag de gedaagde partij (geïntimeerde) reageren. Misschien heeft het gerechtshof dan vragen en/of worden er getuigen/deskundigen gehoord. Vervolgens is er mogelijk een tweede ronde voor reacties. De betrokken partijen kunnen naast hun advocaat ook nog een laatste woord geven. Daarna wordt bepaald wanneer de uitspraak volgt en dan wordt de zitting gesloten. Als de zitting is gesloten mogen partijen geen stukken meer indienen. De zaak is dan onder de rechter. Ook eventuele nieuwe feiten of omstandigheden die zich na de zitting voordoen blijven buiten beschouwing. Dat is anders voor eventuele feiten die algemeen bekend zijn/worden, bijvoorbeeld door media-aandacht, en waar de rechters bij de voorbereiding van de uitspraak kennis van nemen en mede in aanmerking kunnen nemen als dat relevant is.

Wanneer doet de rechter uitspraak in spoedappel?

Wanneer er precies uitspraak wordt gedaan is afhankelijk van wat er op de zitting wordt ingebracht en hoe lang de rechters nodig hebben om tot een oordeel te komen. Het tijdstip kan ook mede bepaald worden door het belang in kwestie. In spoedprocedures waarbij het om een voorlopige voorziening gaat doet de rechter doorgaans 14 dagen na de behandeling op de zitting uitspraak. Dat kan ook sneller. En zoals in de zaak van Viruswaarheid bleek kan de rechter ook direct na de behandeling op dezelfde dag uitspraak doen, en de rechter in hoger beroep ook! Dat is echter wel een uitzonderlijke situatie in uitzonderlijke omstandigheden die niet vaak voorkomt. Zo’n snelle uitspraak kan dus nodig zijn vanwege de spoedeisendheid van de situatie. De rechter zal rekening houden met de reden dat voor een bepaalde gebeurtenis of tijdsstip uitspraak gedaan moet worden voor het geval de uitspraak anders geen effect heeft voor de eiser.

Uitspraak avondklok in hoger beroep vernietigd

Het gerechtshof heeft in hoger beroep de uitspraak van de voorzieningenrechter inzake de avondklok vernietigd. Daarbij wer het volgende perbericht gegeven:

De avondklok, die op 23 januari 2021 is ingegaan, mag worden gebaseerd op de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag (Wbbbg). Dit heeft het gerechtshof Den Haag vandaag beslist. Hiermee is het vonnis van de Haagse rechtbank van tafel in het kort geding dat was aangespannen door Viruswaarheid tegen de Staat. Het gerechtshof Den Haag heeft vandaag uitspraak gedaan in de zaak over de avondklok. De voorzieningenrechter had bij vonnis van 16 februari de avondklok per direct buiten werking gesteld, omdat deze niet legitiem zou zijn. Het gerechtshof heeft echter geoordeeld dat er wel degelijk sprake is van buitengewone omstandigheden die het invoeren van de avondklok mogelijk maken. De coronapandemie is hiervoor voldoende aanleiding. De regering mocht uitgaan van het advies van het Outbreak Management Team.

Ook is het gerechtshof van mening dat het instellen van de avondklok proportioneel is en dat andere middelen redelijkerwijs niet voorhanden zijn. De (tijdelijke en beperkte) inbreuk op diverse grondrechten, zoals het recht op bewegingsvrijheid, is volgens het gerechtshof dan ook gerechtvaardigd. Tegen deze uitspraak van het gerechtshof Den Haag is cassatie mogelijk bij de Hoge Raad.

Voorbeelden van spoedprocedure in hoger beroep

Dat zijn altijd zaken waar het belang vergt dat er snel een uitspraak wordt gedaan om dat door een gebeurtenis of deadline of andere oorzaak een onomkeerbare of onwenselijke situatie ontstaat en/of schade of nadeel voor de betrokkene.

– Het kort geding van turner Yuri van Gelder over het wel of niet nog mogen deelnemen aan de finale van het Olympisch turntoernooi in Rio de Janeiro.

– Rechtszaken waarbij bewoners van huizen staking van heiwerkzaamheden vorderen, omdat zij van oordeel zijn dat er forse schade aan hun huizen zal worden toegebracht.

– Een zaak rondom een boek dat onderweg naar de boekwinkels is, waarvan de publicatie volgens eisers onjuist en dus onrechtmatig is. Publicatie werd verboden, maar omdat het ging om het grondrecht van vrije meningsuiting, werd het spoedappel nog diezelfde week door het gerechtshof behandeld.

– Een zaak die draaide om de vraag of ziekenhuis de beademing van een ernstig zieke patiënt mocht beëindigen moest ook binnen een paar uur worden gepland en behandeld.